osmanlı-türk tarihi üzerine ekonomik, toplumsal, siyasi konularda yaptığı çalışma ve eserleri vardır. osmanlı türkçesi, i̇ngilizce, fransızca, almanca, arapça, farsça ve i̇talyanca konuşabiliyordu. "the ottoman empire the classical age 1300-1600" ve "an economic and social history of the ottoman empire" eserleri dünyanın en seçkin ve önde gelen üniversitelerinde ders kitabı olarak kullanılmaktadır.
tarih alanında ki üstün başarılarından ötürü ve yetiştirdiği önemli tarihçiler (bkz:ilber ortaylı) nedeniyle şeyh-ûl müverrihin ve tarihçilerin kutbu olarakta anılmaktadır. 1942 tarihinde doktorasını mehmet fuad köprülü danışmanlığında tamamlamıştır, 1947 tarihinde türk tarih kurumu üyeliğine seçilmiştir.
2016 tarihinde çoklu organ yetmezliği nedeni ile vefat etmiştir. mezarı fatih sultan mehmet'inde mezarının bulunduğu fatih camii'ye defnedildi. mezarı geleneksel osmanlı mezarlarından esinlenerek "ulema kabri" projesi yapıldı. mezar taşının manzumesi; "kutb-ı aktâb-ı müverrîhîn idi. cümle âsârı buna muhkem delîl. rıhletiyle artık öksüzdür ilim. böyle emretti bunu nazm-ı celîl. şimdi mutlak fatih’in bağrındadır. fethi ondan dinliyorken biz melîl. hüzn içinde söyledim tarih-i tâm. kalbi yıkdı hicr göçdü. mîr halîl-1437"
tarih alanında ki üstün başarılarından ötürü ve yetiştirdiği önemli tarihçiler (bkz:ilber ortaylı) nedeniyle şeyh-ûl müverrihin ve tarihçilerin kutbu olarakta anılmaktadır. 1942 tarihinde doktorasını mehmet fuad köprülü danışmanlığında tamamlamıştır, 1947 tarihinde türk tarih kurumu üyeliğine seçilmiştir.
2016 tarihinde çoklu organ yetmezliği nedeni ile vefat etmiştir. mezarı fatih sultan mehmet'inde mezarının bulunduğu fatih camii'ye defnedildi. mezarı geleneksel osmanlı mezarlarından esinlenerek "ulema kabri" projesi yapıldı. mezar taşının manzumesi; "kutb-ı aktâb-ı müverrîhîn idi. cümle âsârı buna muhkem delîl. rıhletiyle artık öksüzdür ilim. böyle emretti bunu nazm-ı celîl. şimdi mutlak fatih’in bağrındadır. fethi ondan dinliyorken biz melîl. hüzn içinde söyledim tarih-i tâm. kalbi yıkdı hicr göçdü. mîr halîl-1437"